Waarschijnlijk is dit iedereen overkomen: het is overal donker - of het nu een diepe nacht is, of een onderwaterafgrond, of bijvoorbeeld een ondergrondse doorgang, een grot - over het algemeen geen idee, maar je hebt het hard nodig (of voel gewoon alsof het onmogelijk is) om op de klok te kijken. Zien is geen probleem, maar er is niets zichtbaar. Doe de lichten aan, zwaai met een zaklamp, steek een lucifer aan - dit klopt allemaal niet ... De achtergrondverlichting van de wijzerplaat komt te hulp.
Zij, de achtergrondverlichting, is van drie hoofdtypen. Het eerste type is elektroluminescerend: u drukt op een knop en het horloge wordt verlicht door een led op batterijen in het horloge. De tweede is fosfor: u hoeft niets in te drukken, de wijzers en indexen zijn bedekt met een laag lichtgevende substantie, "opgeladen" van het vorige verblijf in het licht. De derde is gasluminescent. Laten we het over haar hebben.
Werkingsprincipe
Het principe is het volgende. Een buisje (meestal gemaakt van speciaal glas) is van binnenuit bedekt met de dunste laag fosfor. Vervolgens wordt dit microbuisje gevuld met gas, namelijk tritium, en hermetisch afgesloten. Alles kan op de daarvoor bestemde plaats op de wijzerplaat worden geïnstalleerd - op de pijl, op de uurmarkering. Het punt is dat tritium, een zware isotoop van waterstof, H3 (soms wordt de aanduiding T gebruikt), onstabiel is, vervalt en de fosfor die zich op de muren bevindt, wordt "gebombardeerd". En laat er licht zijn!
Ja, ja, dit bètaverval is radioactief! Er is echter niets te vrezen, in het geval van tritium is het absoluut onschadelijk. De energie van de elektronen die vrijkomen tijdens het verval is zo klein dat deze bijna volledig wordt geabsorbeerd door de "aangevallen" fosfor en de wanden van het vat. En zelfs nadat ze zijn losgebroken, vervaagt de stroom bètadeeltjes vrijwel onmiddellijk en als ze per ongeluk een levend organisme binnendringen (bijvoorbeeld door het inslikken van een microbuisje), wordt het er vrijwel onmiddellijk uit verwijderd. Let op: het kauwen van glazen buisjes wordt afgeraden, ongeacht waar ze mee gevuld zijn...
Tegelijkertijd is de bèta-vervalenergie van tritium voldoende om de fosfor te laten gloeien. Bovendien is de gloed van een of andere helderheid en een of andere kleur. De helderste is groen, gevolgd door, in aflopende volgorde, geel, wit, blauw, oranje, rood, blauw.
De voordelen van tritiumverlichting liggen voor de hand. In tegenstelling tot LED heeft het geen interne stroombron nodig - batterijen. In tegenstelling tot fosfor hoeft het niet vooraf te worden "opgeladen" in het licht. Wat belangrijker is, is de levensduur. Horloges met LED's moeten om de paar jaar worden vervangen, de meest voorkomende van de lichtgevende coatings - SuperLumiNova, gemaakt door het Japanse bedrijf Nemoto in 1993 - "vervaagt" in 10-15 jaar, maar de tritium-achtergrondverlichting gaat 20-25 jaar mee, en dan en langer.
Korte geschiedenis
De methode zelf is in 1918 uitgevonden door de Zwitserse chemici Walter Merz en Albert Benteli. Een andere wetenschapper, ook Zwitser, alleen natuurkundige, Oskar Thuler, verbeterde de technologie en richtte in 1969 het bedrijf mb-microtec AG op. De letters m en b zijn de beginletters van de namen Merz en Benteli, en mb-microtec AG werd de patenthouder, volgens welke de technologie trigalight werd genoemd. Aanvankelijk was er veel vraag naar de uitrusting van dergelijke verlichting voor producten ver van de horloge-industrie - bijvoorbeeld het Zwitserse aanvalsgeweer.
Maar de echte roem kwam dankzij het horloge naar trigalight. Tritium-microbuisjes (ze worden GTLS genoemd), die zijn bekleed met wijzers, uurmarkeringen, cijfers, verlichten de wijzerplaten van BALL, Traser-horloges en vele Vostok-horlogemodellen.
De belangstelling voor gaslichtluminescentie is niet alleen groot in de civiele omgeving, maar ook bij het leger. In dit opzicht is het vermeldenswaard een van de versies van tritiumverlichting - LLT-technologie, die in details verschilt van trigalight, maar onafhankelijk is gepatenteerd. LLT staat voor Luminox Light Technogoly, behoort natuurlijk tot het horlogebedrijf Luminox (VS) en werd eind jaren negentig voor het eerst gebruikt in het kader van een contract met de Amerikaanse marine.
Voorbeelden van klokken met achtergrondverlichting van tritium
BAL Origineel
Producten van het bedrijf BALL, Zwitsers met Amerikaanse roots, behoren onmiskenbaar tot de kring van de wereldhorloge-elite. Dit model wordt, zoals de meeste BALL-horloges, niet alleen gekenmerkt door de trigalight-verlichting, maar ook door hoge schokbestendige eigenschappen (tot 7500 G), bescherming tegen magnetische velden (tot 1000 Gauss), waterbestendigheid (tot 200 m), evenals voorbeeldige nauwkeurigheid (volgens de COSC-standaard).
Laten we erop letten dat niet alleen de wijzerplaat is voorzien van tritiumverlichting, maar ook de duikring van saffierglas. In het donker wordt de groene kleur van de laatste, net als dezelfde kleur van de wijzerplaat, bijna zwart gezien, maar alle microbuizen gloeien heldergroen. Plus betrouwbaar automatisch kaliber BALL RR1102-CSL, 43 mm stalen kast met saffierglas aan de voorkant en gravure aan de achterkant (afbeelding van een duiker), geïntegreerde stalen band.
Traser P67 duiker automaat
Een ander Zwitsers bedrijf dat met trigalight werkt. Dezelfde stalen kast (maar liefst 46 mm) en armband, ook saffierglas en een stevige achterkant, ook een unidirectionele bezel (gemaakt van keramiek), schokbestendig en antimagnetisch zijn afwezig, maar waterbestendigheid is maar liefst 500 m. hierdoor is er een automatische heliumklep (stand "10 uur"). Tritiumverlichting in dit model wordt aangevuld met SuperLumiNova-luminescentie. Het horloge wordt aangedreven door het beproefde Sellita SW200-1 zelfopwindende uurwerk.
Vostok Europa Lunokhod-2
Het gezelschap Vostok Europe vestigt zich in Litouwen en richt zich tegelijkertijd grotendeels op het historische Sovjet-thema. Het voorgestelde model is dus opgedragen aan de Sovjet Lunokhod-2, die in 1973 letterlijk rond de satelliet van onze planeet reisde en veel onschatbare wetenschappelijke informatie naar de aarde stuurde. Het massieve (diameter 49 mm, dikte 17,5 mm) stalen (PVD-gecoat) horloge wordt aangedreven door het Seiko NH35A automatisch kaliber. In aanwezigheid van een automatische heliumklep, mineraalglas van speciale verharding en verhoogd tot 3,5 mm dik - geen wonder, want de waterbestendigheid is 300 m.
Er is ook een anti-schokapparaat voor de balansas. En natuurlijk trigalight. Het horloge wordt aangeboden op een leren band en wordt geleverd met een extra siliconen band, een schroevendraaier om de band te vervangen en een waterdichte kast.
We vermelden ook dat tritiumverlichting ook wordt gebruikt in sommige series Vostok Komandirskie-horloges die zijn vervaardigd door de Chistopol Watch Factory. En laten we de oceaan oversteken.
Luminox Bear Grylls Survival MASTER-serie
Zoals we al hebben gemeld, gebruikt Luminox hun eigen modificatie van tritiumverlichting - LLT echter, die weinig verschilt van trigalight. We kozen het model voor het voorbeeld vanwege zijn bijzondere ongebruikelijkheid. Deze quartz-chronograaf is gemaakt in samenwerking met de Britse extreme reiziger, schrijver, tv-presentator Bear Grylls, zoals niet alleen blijkt uit het motto "Never Give Up" op de wijzerplaat, maar ook - nog duidelijker - een echt kompas ingebouwd in de polyurethaan band. Zwarte en oranje tinten, met koolstof versterkt plastic, 45 mm in diameter en slechts 98 g in gewicht, saffierglas, perfect heldere tritiumverlichting, 300 meter waterbestendigheid.
