Co się stanie, jeśli spróbujesz ucieleśnić wszystko naraz w jednej biżuterii: siłę i zmienność kobiecej natury, wdzięk i wdzięk, luksus i egzotykę, miłość i wolność? Czy jest to możliwe w zasadzie? Jak zwykle Francuzom udało się znaleźć rozwiązanie: taką ozdobą stały się pantery Cartiera. Dowiedzmy się: jak i dlaczego?
Wszystko zaczęło się dość prozaicznie: pewnego dnia w 1903 roku do Paryża przyjechała młoda Belgijka. Być może, jak wszyscy inni, miała jakieś plany i marzenia, które mogły zostać zrealizowane tylko w najwspanialszym mieście tamtej epoki - centrum życia, sztuki, mody, luksusu i piękna…
Ile możliwości czaiło się w tej krainie kolorów, ile śmiałych pomysłów i bajecznych fantazji obiecał urzeczywistnić, a ile z nich ostatecznie popadło w zapomnienie, stając w obliczu brzydkiego spodu tego wielostronnego miasta.
Między innymi był to także świat biedy, rozpusty i występku, świat, w którym balem rządziły liczne kokoty, niezliczeni nierozpoznani geniusze bohemy i wszelkiego rodzaju oszustów.
Każda młoda dziewczyna, nie obeznana z zawiłościami relacji w tym wiecznie szalejącym morzu życia, powinna po prostu zniknąć, zagubić się w jego cyklu i stopniowo umierać, jak setki innych marzycielek tego samego rodzaju. Najprawdopodobniej tak by się stało, ale młodą damą, która przybyła na podbój Paryża, była nie kto inny jak Jeanne Toussaint.
Teraz niewiele osób zna tę nazwę poza światem mody i sztuki dekoracyjnej, ale tymczasem w pierwszej połowie XX wieku w taki czy inny sposób wszyscy o niej słyszeli. Na czym polega fenomen tej osobowości i co ma z tym wspólnego Cartier?
Chodzi o to, że młoda dama bardzo szybko pokazała swoje talenty jako projektantka mody. Szybko przyzwyczajona do świata paryskich kokotów dzięki starszej siostrze, Jeanne wolała jednak żyć własnym rozumem, a nie kosztem przychylności licznych dżentelmenów. Zaczęła ozdabiać damskie torebki, potem projektowała inne akcesoria, aż w końcu zaprzyjaźniła się z inną modową buntowniczką, Coco Chanel.
Ale zupełnie inna znajomość stała się fatalna w jej karierze - z ilustratorem Georgesem Borbierem. To właśnie on został poproszony w 1913 roku o zaprojektowanie plakatu wystawy przez samego Louisa-François Cartiera. Barbier przedstawił na plakacie młodą Joannę ze sznurem pereł na szyi, a u jej stóp - wdzięcznego drapieżnego kota - panterę.
Wtedy był to tylko hołd dla mody: pantera służyła jako uosobienie egzotyki i luksusu, tak bardzo lubiła nowy styl Art Deco, a jednocześnie ucieleśniała nowe nastroje w społeczeństwie kobiet. W końcu to była era słynnych klapsów - wiecznie młodych, aktywnych, silnych, niezależnych - ich charakter tak bardzo przypominał kocie nawyki.
Dlatego Louis-François Cartier, wyczulony na nastroje publiczności, postanowił poddać jej ocenie zupełnie nowy biżuteryjny projekt zegarków wykonanych w technice pavage, do którego zamówił prowokacyjny plakat.
Pave, pavage to rodzaj ozdoby jubilerskiej, gdy jest ona całkowicie lub częściowo pokryta drobnymi kamieniami szlachetnymi osadzonymi w powierzchni metalu (najczęściej diamentami, czasem kolorowymi szafirami lub innymi kamieniami) tej samej wielkości.
W tym konkretnym przypadku rozproszone diamenty zostały przeplatane wstawkami z onyksu o różnych kształtach, co dało iluzję wzoru skóry lamparta lub pantery. Była to pierwsza praca Cartiera z motywem drapieżnego kota, który później stał się głównym symbolem słynnego domu jubilerskiego.
Jak jednak to zrobiła? Rzeczywiście, w tamtych czasach w asortymencie Cartiera były inne zwierzęta: nawet założyciel domu w XIX wieku często uciekał się do obrazów ptaków i zwierząt. Ponadto epoka nowoczesności była już za nami, która, jak się wydaje, nasyciła publiczność obrazami różnych przedstawicieli fauny we wszystkich możliwych formach i przejawach? Pantera na tym tle wyraźnie nie należała do faworytów. A jednak od ponad stu lat jest szefową cennej menażerii Cartiera.
Były ku temu dwa powody:
- Po pierwsze, piękno, wdzięk i wdzięk drapieżnego kota, jak wspomniano powyżej, harmonizowały w wielkiej harmonii z ideami i gustami nowego pokolenia młodych kobiet oraz celowym luksusem Art Deco, połączonym z jego pragnieniem wszystkiego, co egzotyczne.
- Po drugie, i to jest o wiele ważniejsze, w tej sprawie zainterweniowała najważniejsza siła napędowa – miłość. Louis-François Cartier zakochał się w młodej belgijskiej Jeanne, rozpoczął się krótki, ale bardzo burzliwy romans. Burzliwej, bo spotkały się dwie utalentowane, namiętne i bardzo silne osobowości, krótkiej - bo wpływowa rodzina słynnego jubilera kategorycznie sprzeciwiała się jego ewentualnemu małżeństwu z dziewczyną tak niskiego pochodzenia.
Na początku wszystko było naturalnie zabawne i bardzo piękne: zafascynowany silnym i ekscentrycznym charakterem odważnej i żywej Jeanne, Louis zaczął nazywać ją „moją małą panterą”, na zawsze zamieniła ten przydomek w swoje drugie imię: w przyszłości nie tylko Paryż, ale wszyscy modni na świecie nazwą ją nikim innym jak „La Panther”.
Louis-François Cartier specjalnie zaprojektował i zamówił biżuterię i akcesoria dla Toussaint przedstawiające majestatycznego kota. Jednym z nielicznych zachowanych przedmiotów tego typu jest papierośnica wykonana z diamentów, onyksu i platyny, podarowana przez Cartiera Jeanne Toussaint w 1917 roku.
A Louis bardzo szybko docenił gust i talent projektanta swojej ukochanej, aw 1916 roku załatwił jej pracę w Cartier jako projektant akcesoriów. Na tym polu Jeanne Toussaint osiągnęła znaczący sukces. Jedną z jej najważniejszych innowacji w świecie mody było pojawienie się nowych rodzajów damskich torebek: na długich łańcuszkach, aby można je było nosić na ramieniu. Oraz torby większego formatu, tak aby można było włożyć do nich nawet książkę.
Jednak jeszcze większy sukces w świecie biżuterii udało jej się osiągnąć po tym, jak została dyrektorem kreatywnym Cartiera w 1933 roku. W tym czasie Louis, jak wszyscy mężczyźni, nie mógł się oprzeć i ostatecznie poddał się żądaniom i planom rodziny - został zmuszony do poślubienia węgierskiej arystokratki (Nawiasem mówiąc, małżeństwo było nieszczęśliwe). Ale osobiste różnice w najmniejszym stopniu nie wpłynęły na jego przedsiębiorczość: po rozstaniu z Jeanne nie tylko jej nie zwolnił, ale nawet awansował, doceniając jej wizję przyszłej mody na biżuterię.
Oczywiście, będąc na tym stanowisku, przede wszystkim Zhanna czujnie śledziła sukcesy swojego ulubionego symbolu - drapieżnej pantery. Jej lekką ręką luksusowy kot dosłownie królował w imperium Cartiera: jej obrazy znajdowały się na torebkach, broszkach, naszyjnikach, papierośnicach itp. Jednak w tym czasie słynna pantera nadal istniała w ramach dwuwymiarowej przestrzeni. Nowy format wolumetryczny zyskał po drugiej wojnie światowej.
I znowu, tylko dzięki Jeanne Toussaint: będąc miłośniczką żółtego złota, jasnej, masywnej orientalnej biżuterii z dużą ilością kamieni szlachetnych, wolała objętość. Poza tym epoka była bardzo odpowiednia: kobiety, zmęczone latami wojny licznymi trudami, tęskniły za pięknem, a proste, proste ubrania najlepiej nadawały się do powstania mody na masywną, obszerną biżuterię.
Ponadto dzięki udziałowi w tak tragicznych wydarzeniach kobiety również po raz pierwszy uświadomiły sobie swoją siłę i nie chciały wracać do dawnych drugoplanowych ról – chciały żyć pełnią życia, brać z niego wszystko.
Odpowiedzią Jeanne Toussaint i Cartier na takie aspiracje pięknej połowy ludzkości było pojawienie się pierwszej w pełni trójwymiarowej pantery - w 1948 roku po raz pierwszy ogłosił się luksusowy złoty kot, imponująco rozciągający się na ogromnym 90-karatowym szmaragdzie. Była to broszka zamówiona przez księcia Windsoru dla jego żony Wallis Simpson.
Już w następnym roku Wallis Simpson zamówił drugą podobną broszkę – tym razem skóra pantery lśniła zimnym blaskiem platyny i diamentów, a jej agresywny uśmiech wyglądał jak bezpośrednie zagrożenie dla każdego, kto chciał wedrzeć się na ogromny 152- karatowa kulka szafirowa.
Od tego momentu rozpoczęła się prawdziwa panteromania: serca nowych, odważnych, silnych kobiet, gotowych łamać konwenanse, podbił złowrogi urok wielkiego kota. Nie tylko oni, ale i mężczyźni dostrzegli znaczenie tego obrazu, który stał się swego rodzaju biżuteryjnym symbolem powojennego świata i otwarcie zapowiadał rosnącą niezależność kobiet, niezależność, z której nigdy nie będą mogły się wyrzec, jak dzikie drapieżne koty.
Dziennikarz nazwał nawet broszkę z panterą „bombą atomową” w witrynie sklepu Cartiera.
Jednak moda i obyczaje się zmieniają, aw świecie pięknej połowy ludzkości nie ma nic trwałego, zwłaszcza w odniesieniu do pojęcia piękna. Euforia lat 1950. szybko została zastąpiona zwięzłością i geometrycznością lat 1960., a potem przyszedł chaos stylów i trendów, dążących do jak najszybszego i całkowitego nasycenia wiecznie głodnego społeczeństwa konsumpcyjnego.
W takim cyklu przetrwało tylko kilka symboli i obrazów, które mogły pozostać poszukiwane i pożądane. Jednym z nich jest nadal pantera Cartiera.
Oczywiście, podobnie jak otaczający ją świat, jej wcielenie zmieniło się z celowego realizmu kota drapieżnego, wciąż nieagresywnego, ale nadal niebezpiecznego w latach 1950. 1970-1980. Zmienia się i przekształca aż do teraz.
Jest to tym bardziej niezwykłe, że od lat 1970. Panther Cartier udała się w „darmową podróż” - w tym okresie marka biżuterii straciła utalentowaną Jeanne Toussaint. Nie oznacza to jednak, że słynna „La Panther” również opuściła Cartier: jej duch, siła i elastyczność jej charakteru, jej odważne pomysły projektowe, jej ekscentryczność i zamiłowanie do piękna wciąż dosłownie przenikają kolekcje tej marki biżuterii, która stała się w dużej mierze dzięki temu, że jest tak poszukiwana i pożądana.
Dziś pantery Jeanne Toussaint nadal zachowują dumną nazwę głównego symbolu Cartiera, zmieniają się tylko ich zwyczaje i wygląd: z roku na rok w świecie Cartier pojawia się coraz więcej panter – oprócz lampartów czy panter właściwych, pojawiają się tygrysy, lwy i jaguary, a ich wcielenia, by zadowolić współczesne gusta, z jednej strony stają się bardziej odważne i agresywne, az drugiej bardziej elastyczne, zmysłowe i uwodzicielskie.
Tak więc w 2005 roku pojawił się nowy projekt pierścionka, wyrażający siłę, agresję, dynamikę i niezależność kota drapieżnego w postaci splotu surowych linii i geometrycznych kształtów. Napięte mięśnie, mocno zaciśnięte uszy, usta otwarte w groźnym uśmiechu – wszystko to nadal uosabiało siłę i niezależność, ale jednocześnie coś nowego – pragnienie wolności.
Ta ostatnia aspiracja stała się motywem przewodnim życia i pracy współczesnego społeczeństwa, zamkniętego w ciasnych urzędach i szarych, dusznych metropoliach, prowadzącego nudne, monotonne życie… Wolność, prawdziwa i całkowita, we wszystkich swoich przejawach stała się najbardziej upragnione osiągnięcie dla większości ludzi... A wizerunek pantery, jak się okazało, znów może odzwierciedlać to pragnienie.
Naprawdę, odkrycie Jeanne Toussaint było najbardziej błyskotliwym komercyjnym osiągnięciem w świecie biżuterii - w rzeczywistości jedyną rzeczą, której wymaga się od dzisiejszych nowych artystów biżuterii i projektantów Cartiera, jest nowe spojrzenie na majestatycznego kota. I możesz być pewna, że na pewno podpowie Ci w jakim kierunku masz iść i co jeszcze luksusowego i niebezpiecznego możesz wnieść do świata piękna, aby był jeszcze ciekawszy, dynamiczny i swobodny...
Trzeba przyznać, że Cartier doskonale to rozumie.W 2014 roku dom jubilerski świętował stulecie linii PANTHÈRE DE CARTIER imponującą serią 56 geometrycznych pierścionków, bransoletek i naszyjnika ze słynną panterą.
Specjalnie na tę rocznicę Mathilde Laurent opracowała i zaprezentowała także damskie perfumy - La Panthère Eau de Parfum, których zapach jest połączeniem czystej hipnotyzującej gardenii i zmysłowych nut piżma. Tak więc naturalny hart ducha, drapieżna energia i agresywne, urzekające piękno pantery otrzymały nowe wcielenie…
Kto wie, jaką przemianę przejdzie w przyszłości wizerunek majestatycznego kota, ale jest mało prawdopodobne, aby kiedykolwiek zniknął ze świata Cartiera, ponieważ potrafił uosabiać wszystko na raz: siłę i zmienność kobiecej natury, wdzięk i wdzięku, luksusu i egzotyki, miłości i wolności.
